Studiegids

nl en

Sterven en rouwen: een cultuurgeschiedenis van de dood

Vak
2017-2018

Toegangseisen

N.v.t.

Beschrijving

Van de catacomben in het oude Rome tot de cantates van Johann Sebastian Bach, van socialistische begrafenisfondsen in Amsterdam tot existentialistische romans uit Parijs: de dood is overal. Sommige culturen zien deze pijnlijke waarheid niet graag onder ogen. Ze verbannen crematoria naar de rand van de stad en omheinen hun begraafplaatsen met grote hekken. In andere culturen daarentegen geldt het als misplaatst de doden zo rigoureus te scheiden van de levenden. Wat zegt deze omgang met de dood over normen en waarden, over rouw en troost en over publieke omgangsvormen?

Als existentieel beladen thema leent de dood zich bij uitstek voor cultuurhistorische studie, gefocust op betekenissen die mensen in verschillende culturen toekennen aan het grensmoment tussen leven en dood, op rituelen waarmee zij dit levenseinde markeren en op sociale conventies rond verdriet en rouw. Deze collegereeks staat daarom stil bij koninklijke sterfbedscènes, bij processies met paarden en wagens, bij Russische grafmonumenten en bij morele dilemma’s rond de dood (mag je overledenen fotograferen?).

Aan de hand van Philippe Ariès’ klassieke Western Attitudes Toward Death (1974) en de tegenspraak die dit boekje heeft uitgelokt, biedt deze collegeserie een fascinerende kennismaking met cultuurhistorische methoden. Ze bespreekt casestudies uit verschillende tijden en regio’s en doet dit aan de hand van heel verschillende typen bronnen.

De collegeserie bestaat uit elf hoorcolleges, gegeven door specialisten uit de sectie Algemene Geschiedenis, aangevuld met enkele docenten uit andere secties.

Leerdoelen

Algemene Leerdoelen

  • 1) De student kan relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken.

  • 2) De student kan kritisch reflecteren op kennis en inzichten neergelegd in vakwetenschappelijke literatuur.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 3) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Hoorcollege behoort;
    -bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis voor de plaatsing van de Europese geschiedenis van na 1500 in een mondiaal perspectief; in het bijzonder de ontwikkeling en rol van politieke instituties;

Leerdoelen, specifiek voor dit BA-Hoorcollege

De student:

  • 4) heeft een basale kennis van hoe de dood in verschillende culturen en perioden ervaren is;

  • 5) heeft een basaal begrip van cultuurhistorische vragen, bronnen en benaderingen;

  • 6) is in staat een beredeneerd oordeel te geven over Philippe Ariès’ klassieke studie naar de dood.

Rooster

Zie Rooster

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

Studielast

  • Totale studielast 5 EC x 28 uur = 140 uur.

  • Bijwonen college: 22

  • Voorbereiding voor toetsing (literatuurstudie): 114

  • Toetsing: 4

Toetsing

Toetsing

Alle leerdoelen van het BA-Hoorcollege worden getoetst door middel van twee deeltoetsen:
Deeltoets 1 (schriftelijk tentamen met enkele essayvragen)
Deeltoets 2 (schriftelijk tentamen met enkele essayvragen

Weging

Deeltoets 1: 50%
Deeltoets 2: 50%

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers.

Herkansing

Beide deeltoetsen kunnen worden herkanst.
De herkansing vindt plaats op één tentamenmoment, waarop beide deeltoetsen worden aangeboden. Voor het hertentamen is drie uur gereserveerd zodat, indien nodig, beide toetsen kunnen worden afgelegd.

De facultaire regels met betrekking tot deelname aan herkansingen zijn opgenomen in artikel 4.1 van de facultaire Onderwijs- en examenregeling (OER)

Nabespreking tentamen

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • Aanvullend studiemateriaal

  • Powerpoints van hoorcolleges

Literatuur

  • Philippe Ariès, Western Attitudes toward Death: From the Middle Ages to the Present (Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press, 1974), zowel nieuw als tweedehands (online) verkrijgbaar, eventueel ook in Nederlandse vertaling antiquarisch beschikbaar: Met het oog op de dood: westerse opvattingen over de dood, van de Middeleeuwen tot heden, vert. Willem P. van Toorn (Amsterdam: Wetenschappelijke Uitgeverij, 1975).

  • Aanvullende literatuur wordt via Blackboard beschikbaar gesteld.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

Prof. dr. H.J. Paul

Opmerkingen

geen